Những năm trở lại đây, trong làng cá cảnh xuất hiện sự góp mặt làm mưa làm gió và chinh phục hàng triệu người của loài cá mang tên Betta. Nó gây ấn tượng khó quên nhờ vẻ ngoài bắt mắt và tính hiếu chiến được đánh giá là “căng” nhất trong các dòng cá cảnh. Thường được nuôi để làm kiểng hoặc để chọi với những con cá khác, để hiểu rõ hơn, hãy cùng Koi Thiên Dương tìm hiểu về trại cá Betta thông qua những thông tin dưới đây nhé.
GIỚI THIỆU THÔNG TIN VỀ TRẠI CÁ BETTA
Cá Betta hay còn được biết đến với tên cá Xiêm đá, là loài cá có nguồn gốc bắt đầu ở Thái Lan, sau đó được đưa rộng rãi sang các thị trường Đông Nam Á. Giống cá này thuộc loài Betta Splendens Regan – một giống cá thuộc bộ cá Vược và họ cá Tai tượng.
Cá Betta ra đời vào những năm 1910, trải qua hàng trăm triệu năm phát triển, loài cá này đã lai tạo và được nhân giống thành nhiều dòng khác nhau đa dạng về chủng loại, mẫu mã và màu sắc.
Cũng vì thế, việc xác định cá Betta thuần chủng là điều cực kỳ khó khăn và gần như hiện nay không còn trông thấy sự xuất hiện của bất kỳ chú cá Betta thuần chủng nào nữa trên thị trường. Loại cá này đã được nhân giống phổ biến tại Việt Nam từ những năm 1940-1950 và có hai dòng thường gặp là cá nhập khẩu và cá nội địa.
PHÂN LOẠI CÁC DÒNG CÁ BETTA
Cá Betta hoang dã được người Thái đặc biệt thuần dưỡng với mục đích chiến đấu cách đây hàng trăm năm với kết quả là màu sắc, hình dạng và kỹ năng chiến đấu khác xa so với các loài cá hoang dã khác. Loại cá đá thuần dưỡng hay cá Xiêm đã được du nhập vào nước ta từ cả trăm năm và trở nên phổ biến ở hầu hết các quốc gia Đông Nam Á lẫn Âu-Mỹ. Trong đó có ba loại cá đá:
Cá đá tuyển
Là những con cá đá tốt nhất, đã được lai tạo, tuyển chọn và huấn luyện gắt gao thông qua một quy trình khó khăn để tham gia vào trường đá cá. Người chơi cá ở ta thường gọi với cái tên vui là “cá độ”.
Cá đá thường
Là những con cá đá bình thường và phổ biến hơn. Trong nhiều trường hợp, chúng là cá đá tuyển không đủ chất lượng tham gia vào trường đấu và sau đó bị loại hoặc là cá được lai tạo không kiểm soát chất lượng với mục đích thương mại.
Cá đá lai
-
- Là cá lai giữa cá đá thuần dưỡng với cá hoang dã. Ở một số vùng, hoạt động đá cá hoang dã phổ biến hơn so với đá cá Xiêm vì cá hoang dã phân định thắng thua với tốc độ rất nhanh. Cá đá lai thừa hưởng độ bền của cá Xiêm nên nếu mang đi đá với cá hoang thuần dã thì sẽ có nhiều khả năng thắng độ hơn.
- Trong ba loại nêu trên thì cá đá thường hay cá Xiêm là loại phổ biến và rẻ nhất, bạn có thể tìm mua cá Xiêm ở hầu hết các tiệm bán cá cảnh địa phương. Mỗi khi hè về, trẻ em thường mua cá Xiêm về đá với nhau hoặc để ngắm cho vui. Cá đá tuyển thì hiếm hơn nên nếu muốn mua thì bạn phải tìm đến những lò cá độ và tất nhiên giá cả cũng cao hơn cá đá thường rất nhiều.
- Bên cạnh dòng cá thuần dưỡng dùng để đá, các nhà lai tạo Thái còn duy trì một dòng cá thuần dưỡng làm cảnh, hay cá đá đuôi dài (long-finned) mà ở ta gọi là cá Xiêm đuôi dài. Quá trình phát triển của Betta cảnh đuôi dài diễn ra trong gần 40 năm (1960 -2000), sau đây là tóm tắt về đặc điểm của từng dòng:
Cá đuôi voan (veiltail)
Vào năm 1960, nhà lai tạo người Mỹ Warren Young đã thành công trong việc tạo ra những con cá Betta có vây cực dài. Sau đó những con cá này được bán cho người yêu thích cá cảnh ở khắp nơi trên thế giới đồng thời cho cả các trang trại cá cảnh ở châu Á. Bước tiến triển mới này dẫn đến việc hình thành dạng cá đuôi voan rất phổ biến sau đó.
Cá đuôi kép (doubletail)
Xuất phát điểm từ bầy cá của Warren Young vào những năm 1960, cá đuôi kép có cấu tạo với hai thùy đuôi và vây lưng to tương đương với vây hậu môn. Nó đóng một vai trò khá quan trọng trong việc cải thiện vây lưng cho các dòng Betta cảnh hiện đại.
Cá đuôi delta/superdelta/halfmoon
Vào cùng thời điểm, một nhà lai tạo người Đức đã lai tạo thành công con cá delta đầu tiên tức cá Betta có dạng đuôi đối xứng hình tam giác. Cá đuôi delta đánh dấu một bước tiến bộ hết sức quan trọng trong quá trình phát triển của Betta cảnh như hiện tại, chúng có cạnh đuôi thẳng thay vì uốn cong theo hình dạng của đuôi. Cá đuôi super delta cũng ra đời ngay sau đó với góc xòe rất rộng. Cá halfmoon xuất hiện lần đầu tiên trước công chúng vào năm 1993 và nhanh chóng gây ra một làn sóng hâm mộ kéo dài cho đến tận ngày nay. Dòng cá này là kết quả quá trình lai tạo lâu dài (khoảng 10 năm) từ dạng đuôi super delta với góc xòe lớn hơn 180 độ.
Cá đuôi tưa (crowntail)
Năm 1997, cá đuôi tưa được trình làng với những tia vây kéo dài và nhô ra khỏi màng vây (nói một cách chính xác là màng vây bị triệt thoái). Tùy theo mức độ triệt thoái của màng vây và hình dạng của tia vây mà người ta đã chia cá đuôi tưa làm thành nhiều loại khác nhau như tia đơn, tia đôi, tia hai đôi, tia chéo…
Ngày nay, các dòng cá trên thực tế là sự pha trộn, hỗn hợp của nhiều dòng cá nguyên thủy khác nhau.
Tìm hiểu thêm: KHÁM PHÁ LOÀI CÁ CẢNH – CÁ BẢY MÀU KOI
NHỮNG MẪU CÁ BETTA PHỔ BIẾN NHẤT HIỆN NAY
Cá Koi đuôi dài
Cá Koi đuôi dài là giống cá Betta được xem là có nét tương đồng với dòng cá chép Koi của Nhật Bản với những kích thước và chấm bi đẹp trên thân. Nói về màu sắc thì cá Koi xứng đáng được mệnh danh là “nữ hoàng” vì chúng có rất nhiều màu sắc từ đơn sắc, nhị sắc và đa sắc. Đó có thể là chú cá màu đỏ, trắng, vàng hoặc cam kèm theo những mảng màu sặc sỡ của đuôi, vây và vẩy. Đặc biệt hiện nay, màu Nemo Candy là màu rất mới vừa được lai tạo, được người chơi săn đón và đương nhiên giá của nó cũng không hề rẻ.
Cá Koi đuôi ngắn
Khác với cá Koi đuôi dài, dòng cá Koi đuôi ngắn có bộ vây đuôi ngắn và gọn gàng hơn. Màu sắc chủ đạo của nó gồm: đỏ, xanh, vàng,… được pha lẫn chấm bi. Đặc biệt hơn hết là dòng Betta đuôi ngắn này có tỷ lệ sống tốt, dễ nuôi và giữ màu tốt hơn dòng Betta Koi đuôi dài.
Cá Fancy đuôi dài
Chúng là những con cá có vây lớn hơn so với những con cá Xiêm đá thông thường và được lai tạo từ một dòng cá Betta smaragdina gọi là ghi-ta. Những con ghi-ta sinh trưởng trong một môi trường có nước chảy nên vây của chúng phát triển lớn hơn so với những con cá Betta bình thường khác sống ở ruộng.
Cá Fancy đuôi ngắn
Được chia thành 2 phân nhánh là Fancy thường và Fancy Copper với những màu sắc phong phú, đa dạng và mang bộ gen biến đổi. Người chơi cá Fancy đuôi ngắn thường chú ý nhiều tới hình dáng đạt tiêu chuẩn hơn là màu sắc. Đây cũng là dòng cá mà người chơi Betta lâu năm luôn theo đuổi chưa có điểm dừng tìm tòi lai tạo và hiện là dòng cá đang được show nhiều nhất trong các cuộc thi cá Betta.
Cá đơn và nhị sắc đuôi dài
Cùng nằm trong phân khúc Halfmoon với bộ đuôi có góc xòe bằng 180 độ hoặc đuôi Halfmoon cánh hồng nhưng dòng Halfmoon này mang các màu sắc đơn giản hơn như đơn sắc hoặc nhị sắc giữa vùng thân và vây đuôi. Nếu cả thân và vây đuôi có cùng một màu sắc như nhau thì được gọi là Super. Với các màu sắc cực kỳ đa dạng và giá thành hợp lý, phân khúc dòng cá này nhập khẩu vào Việt Nam từ rất sớm và từng làm mưa, làm gió trên thị trường cá cảnh nói chung và cá Betta nói riêng.
Đọc thêm bài viết: NHỮNG SỰ THẬT THÚ VỊ VỀ CÁ CHÉP VÀNG CÓ THỂ BẠN CHƯA BIẾT
CÁCH CHĂM SÓC ĐỂ CÁ BETTA LỚN NHANH VÀ LÊN MÀU ĐẸP?
Nguồn nước và nguyên nhân cá Betta chậm lớn
Các nhà nghiên cứu khoa học đã chứng minh rằng hầu hết các loài cá, kể cả cá Betta đều tiết ra hormon có tác dụng ức chế sự tăng trưởng. Mặc dù rất khó để giải thích về sự chênh lệch đáng kể về kích thước giữa các con cá trong cùng bầy nhưng hormon này thực sự ức chế sự tăng trưởng của cá để chúng không thể phát triển nhanh trong chính môi trường sống của mình. Trong tự nhiên, đây là một công cụ hữu ích để đảm bảo rằng có đủ không gian sống và tài nguyên cho cả bầy tồn tại.
Chất lượng nước quyết định cá Betta phát triển nhanh hay chậm
Chất lượng nước là một trong những yếu tố quan trọng nhất để đảm bảo cho cá Betta khỏe mạnh lâu dài. Hầu hết những nhà lai tạo mới thường không thay nước đủ ở mức mà lẽ ra họ phải làm để cho cá con lớn nhanh hơn. Nguyên nhân chủ yếu là do họ cảm thấy thay nước một hoặc hai lần trong tuần là đủ để duy trì nồng độ ammonia và nitrite/nitrate trong hồ nuôi nhưng cần nhớ rằng, thay nước thường xuyên mới là cách làm đúng đắn.
Nên bắt đầu thay nước khi cá đạt 2 tuần tuổi. Nếu bạn bắt đầu ép khi hồ có một nửa nước, bạn có thể thêm nước vào mỗi ngày cho tới khi đầy hồ, quá trình này nên kéo dài từ 4-7 ngày, sau đó sử dụng ống siphon để thay nước dễ dàng hơn. Chỉ cần hút hết cặn bã từ đáy hồ bằng ống siphon nhỏ cẩn thận hút sạch đáy hồ. Khi hồ đã sạch, bạn có thể dùng ly múc ra 50% phần nước còn lại. Sau khi cá con được tách ra nuôi riêng thì làm cho cá lớn nhanh bằng cách thay 100% nước mỗi ngày.
Dinh dưỡng trong thức ăn của cá Betta
Thức ăn cho cá phải tươi hay đông lạnh không đóng vai trò quyết định để cá Betta tăng trưởng nhanh chóng mà chúng cải thiện sức khỏe và thể trạng chung của cá, góp phần làm nó đạt được kích thước to hơn.
Phương pháp nuôi cá Betta từ Rod Panerio
Một phương pháp nuôi cá Betta mau lớn đến từ nhà lai tạo ở IBC là Rod Panerio khi có thể nuôi cá Betta đạt đến kích thước triển lãm trong vòng từ 8-12 tuần bằng kỹ thuật này. Đó là kết hợp thay nước thật nhiều cộng với việc nhồi nhét lượng lớn thức ăn tươi giàu protein tùy theo từng loại kích thước cá. Có thể phương pháp này bị xem là cực đoan vì nhiều cá con bị chết vì bội thực. Tuy nhiên, phương pháp này lại mang lại hiệu quả rõ rệt khi tạo ra những con cá Betta xinh đẹp, nổi bật và chóng lớn trong thời gian thật ngắn.
Gợi ý thêm cho bạn: NHỮNG THÔNG TIN THÚ VỊ VỀ LOÀI CÁ CHÉP CẢNH
CÁC BỆNH THƯỜNG GẶP CỦA CÁ BETTA VÀ CÁCH CHỮA TRỊ
Bệnh đốm trắng ở cá Betta
-
- Bệnh đốm trắng là loại bệnh khi ký sinh trùng trú ngụ ở bên dưới lớp da của cá. Chúng tạo ra các đốm trắng như hạt muối hay cát phủ đầy cơ thể cá. Bệnh này có thể trở nên trầm trọng nhưng may mắn thay nó rất dễ chẩn đoán và dễ chữa trị. Ký sinh trùng có tốc độ phát triển rất nhanh nên việc phát hiện bệnh và điều trị kịp thời là cực kỳ quan trọng. Cần hết sức lưu ý rằng dù những đốm trắng có biến mất đi chăng nữa thì không có nghĩa rằng mầm bệnh đã hoàn toàn bị tiêu diệt. Chúng vẫn tiếp tục sống và tăng trưởng trong nước ngay cả khi rời khỏi mình cá.
- Do đó để điều trị bệnh này cần tăng nhiệt độ nước để rút ngắn chu trình sinh trưởng của ký sinh (từ 21 đến 27 độ C, 32 độ C có thể làm cá bị vô sinh, bạn nên khởi đầu với 29 độ C và giảm dần một khi bệnh thuyên giảm). Tắm nước muối là cách loại bỏ ký sinh rất hiệu quả. Bên cạnh đó, có nhiều loại thuốc chuyên để chữa bệnh đốm trắng có thể tìm thấy trong các tiệm cá cảnh nhưng nên nhớ rằng thuốc càng mạnh thì cá càng bị căng thẳng. Malachite green được khuyến cáo không nên sử dụng đối với cá da trơn như cá nheo, cá chạch và những cá khác như cá tetra. Điều trị 4 đợt, mỗi đợt kéo dài 3-4 ngày, thay khoảng 50% nước trước mỗi đợt điều trị. Tiếp tục điều trị trong hai tuần để đảm bảo rằng tất cả ký sinh đều bị tiêu diệt hết. Nên nhớ rằng, thuốc chỉ có tác dụng lên ấu trùng của ký sinh tức khoảng 3 ngày đầu tiên trong chu trình sinh trưởng của chúng.
Bệnh lở miệng
-
- Dù nhìn trông giống như bệnh nấm nhưng bệnh này thực sự gây ra bởi Columnaris, một loại vi khuẩn hình que gram âm. Vi khuẩn này thường trú ngụ ở phần đầu, môi, miệng và bên trong miệng của cá với các biểu hiện bệnh lý như: vùng xung quanh miệng của cá xùi lên như cục bông gòn, xuất hiện những đốm màu nâu-vàng, trắng, trắng-xám ở vùng đầu, vây, mang hay thân, xung quanh vị trí nhiễm bệnh thường có quầng đỏ. Đây là dạng bệnh cơ hội, khi cá mắc một bệnh khác và bị suy giảm hệ miễn dịch thì căn bệnh này sẽ tấn công.
- Để điều trị bệnh lở miệng ở cá, lưu ý là không nên tăng nhiệt độ nước (như vẫn làm với bệnh nấm và bệnh ký sinh) vì sẽ làm vi khuẩn có cơ hội bùng phát mạnh hơn. Kết hợp sử dụng Malachite green (không dùng cho cá con), muối, Melafix hay kháng sinh trong trường hợp bất khả kháng (như Spectrogram, Furanace hay Sulfa).
Bệnh thối vây (Fin rot)
-
- Hiện tượng lây nhiễm thường xảy ra khi cá bị căng thẳng và suy giảm khả năng miễn nhiễm đối với các loại vi khuẩn có sẵn trong môi trường xung quanh. Dấu hiệu khi cá bắt đầu nhiễm bệnh đó là viền vây bị mất màu. Ban đầu, viền vây có màu nâu hay trắng rồi sau đó nhanh chóng lan ra toàn bộ vây, đôi khi phần vây bị nhiễm bệnh có màu đỏ hanh. Nếu bệnh lan tới các tia vây và phần thịt thì nó sẽ trở nên nghiêm trọng và cá có thể bị chết.
- Để điều trị, bạn phải xác định các nguyên nhân làm cá nhiễm bệnh bao gồm nước dơ, ăn quá no… Các loại thuốc điều trị bệnh này gồm Melafix, Maracyn, muối hay hydrogen peroxide (H2O2) hoà tan vào nước hay bôi lên vùng vây bị nhiễm bệnh (cẩn thận không để thuốc dính vào mang cá, điều này có thể làm cá bị chết). Các loại thuốc kháng sinh như Tetracycline và Sulfa chỉ dùng trong trường hợp bất khả kháng.
ĐỊA CHỈ BÁN CÁ BETTA UY TÍN NHẤT TẠI HCM
Với vẻ ngoài đẹp lộng lẫy và độc đáo, loài cá Betta đã từng tạo nên cơn sốt mạnh mẽ trên toàn thế giới. Cho đến tận bây giờ, loài cá sang trọng này vẫn luôn có sức hút và vẫn không hề giảm nhiệt khi liên tục được tìm mua khắp mọi nơi. Chính vì độ hot của nó mà trên thị trường xuất hiện hàng loạt những địa chỉ bán loài cá này mà không rõ nguồn gốc.
Ngoài ra chúng tôi còn cung cấp các dụng cụ vệ sinh hồ cá, các loại cá koi: cá koi F1, cá koi Nhật, cá koi lai,… các dịch thi công và thiết kế hồ cá.
Thiên Dương Koi – Đơn vị chuyên cung cấp trại cá cảnh nói chung và trại cá kiểng diamond nói riêng chính hãng, đa dạng với nhiều chủng loại. Đặc biệt, bên việc cung cấp những mẫu cá Betta độc đáo, chất lượng, chúng tôi còn có những ưu đãi hấp dẫn với giá thành cạnh tranh, đảm bảo đem đến sự hài lòng cho người mua. Còn chần chừ gì nữa, hãy đến và trải nghiệm!